Η αμαρτωλή ιστορία ενός αθώου μπιμπερό

ΟΤΑΝ Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΛΟΜΠΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ

Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΛΙΝΑΡΔΟΥ

Πίσω από την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταργηθούν τα πλαστικά μπιμπερό και τα δοχεία τροφίμων με δισφαινόλη Α -μια επικίνδυνη ουσία- και να αποσυρθούν όσα ήδη κυκλοφορούν στην αγορά, κρύβεται έντονο παρασκήνιο με νόμους που δεν εφαρμόζονται -βλέπε Ελλάδα- με χρηματοδοτούμενες δήθεν ανεξάρτητες επιστημονικές ΜΚΟ, με συνέδρια καθοδήγησης της κοινής γνώμης και κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ!

Η ιστορία με τα πλαστικά μπιμπερό αποκαλύπτει το πώς η «πληρωμένη επιστήμη» (junk science) συστρατεύεται με την επιχειρηματική δραστηριότητα... Την τελευταία δεκαετία οι επιστημονικές μελέτες που διαπιστώνουν πως η δισφαινόλη Α είναι μία επικίνδυνη ουσία για τον ανθρώπινο οργανισμό, και κυρίως για τα παιδιά, είναι δεκάδες. Ομως, άλλες αγνοήθηκαν, άλλες αμφισβητήθηκαν και άλλες χαρακτηρίστηκαν επιστημονικά ανεπαρκείς. Πώς να τα βάλει κανείς με ένα προϊόν που εντοπίζεται στο 90% των πλαστικών δοχείων συντήρησης και τα έσοδά του εκτιμώνται σε 700.000 δολάρια ανά ώρα;

Ως εκ τούτου ήταν έκπληξη η διπλή ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε διάστημα μόλις λίγων ημερών σχετικά με την κατάργηση των πλαστικών μπιμπερό που περιέχουν δισφαινόλη Α, των πλαστικών δοχείων συντήρησης τροφίμων, των μεγάλων πλαστικών δοχείων νερού, των μπουκαλιών αναψυκτικών κ.τ.λ. Η δεύτερη ανακοίνωση, που μιλά ακόμη και για απόσυρση, σήμανε συναγερμό αφ' ενός μεν στις βιομηχανίες παραγωγής τέτοιων προϊόντων αλλά και στην επιστημονική κοινότητα.

Δυστυχώς, η ιστορία της δισφαινόλης Α είναι business. Πρόκειται για μία τεχνητή ορμόνη η οποία σχεδιάστηκε το 1936. Σύμφωνα με έρευνες, ακόμη και πολύ μικρές ποσότητες αυτής της ουσίας μπορούν να περάσουν στον άνθρωπο από ένα πλαστικό δοχείο που έχει ζεσταθεί σε υψηλή θερμοκρασία. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης έχουν τα βρέφη, ηλικίας έως έξι μηνών, αφού τρέφονται κυρίως με γάλα από μπιμπερό.

Η δισφαινόλη Α έχει εντοπιστεί στα ανθρώπινα ούρα και έχει αποδειχθεί πως επηρεάζει την ανάπτυξη αλλά και το αναπαραγωγικό σύστημα. Τα υψηλότερα ποσοστά δισφαινόλης Α έχουν βρεθεί στα ούρα παιδιών ηλικίας από 6 έως και 11 ετών.

Η Δανία ήταν η πρώτη χώρα της Ε.Ε. που απαγόρευσε από τον Ιούλιο του 2010 την ύπαρξή της σε όλα τα υλικά που έρχονται σε επαφή με βρέφη και μικρά παιδιά ηλικίας έως τριών ετών.

Σε ό,τι αφορά τη στάση των αμερικανικών αρχών (FDA-Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων) τουλάχιστον μέχρι τον Γενάρη του 2009 επικρατούσε καθησυχασμός για τις επιπτώσεις της συγκεκριμένης ουσίας, παρά τις εκ του αντιθέτου επιστημονικές φωνές. Ομως, στις 16 Ιανουαρίου 2009, μία ανακοίνωση του FDA σαστίζει αρκετούς. Είναι ίσως η πρώτη φορά που εμφανίζεται να αναθεωρεί την αξιολόγησή της για την δισφαινόλη Α και παραδέχεται ότι έχει «κάποια ανησυχία»ς κυρίως σε ό,τι αφορά τα βρέφη και τα παιδιά. Κατόπιν το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας των ΗΠΑ αρχίζει να επανεξετάζει όλες τις επιστημονικές μελέτες έως και το 2007 και αυτό είναι κάτι που έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τον επίσημο καθησυχασμό των τελευταίων χρόνων.

Πλέον, περνάμε στην εποχή της επανεξέτασης (;) επιστημονικών μελετών που συνδέουν τη δισφαινόλη με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, καρκίνο του μαστού, καρκίνο του προστάτη κ.τ.λ. Ετσι, φτάνουμε στην ξεκάθαρη ανακοίνωση της Ε.Ε περί απόσυρσης. Ενδιαφέρον, όμως, έχει και ένα ακόμη παράλληλο παρασκήνιο που κινείται σε επίπεδο media και δημοσίων σχέσεων.

Πριν από μερικά χρόνια δύο αμερικανοί δημοσιογράφοι ξεκίνησαν έρευνα για μια μη κερδοσκοπική και μη πολιτική οργάνωση η οποία υπεραμυνόταν για τα οφέλη της συγκεκριμένης ουσίας. Ανακάλυψαν ότι η συγκεκριμένη οργάνωση χρηματοδοτούνταν από βιομηχανίες που βάσιζαν το κέρδος τους στη δισφαινόλη Α.

Το 2009, και λίγο πριν από την αναθεώρηση του FDA, δημοσιεύματα σε δύο διαφορετικές εφημερίδες, την «Milwaukee Journal Sentinel» και την «Washington Post» αναφέρονται στους «λομπίστες της δισφαινόλης», οι οποίοι συνεδριάζουν στο φημισμένο Washington Cosmos Club για τη χάραξη επικοινωνιακής γραμμής και στρατηγικής δημοσίων σχέσεων σχετικά με την ασφάλεια της δισφαινόλης. Ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν κολοσσοί της βιομηχανίας αναψυκτικών, παραγωγής μεταλλικών συσκευασιών, εκπρόσωποι της Ενωσης Βιομηχάνων Τροφίμων.

Σε εκείνη τη συνάντηση ειπώθηκε μεταξύ άλλων πως «η εύρεση μιας εγκύου γυναίκας που θα μπορούσε να μιλήσει δημόσια για τα οφέλη της δισφαινόλης θα ήταν πραγματικά κάτι πολύ σημαντικό»! Η συνάντηση έκλεισε με την αναφορά στην επιτακτική ανάγκη «εντεινόμενης δραστηριοποίησης στην επικοινωνία με τα μέσα ενημέρωσης, τους νομοθέτες και το ευρύ κοινό για την προστασία των βιομηχανιών που χρησιμοποιούν δισφαινόλη Α».

«Τοξικολογικά, η επιστήμη καλείται να προηγείται του νόμου διότι οι επιστήμονες πρέπει εκ θέσεως να προτάσσουμε το δημόσιο συμφέρον και να αξιολογούμε την επικινδυνότητα όλων των ανερχόμενων κινδύνων στα τρόφιμα και στο νερό» υποστηρίζει στην «Κ.Ε.» ο Γ. Ζαμπετάκης, επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Πάντως, στη χώρα μας λίγα γνωρίζαμε για την επικίνδυνη αυτή ουσία μέχρι την ώρα της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αν και υπήρξαν φωνές που καλούσαν τις υπηρεσίες της πολιτείας να πάρουν θέση. Το Φεβρουάριο του 2010 το Ελληνικό Κέντρο Καταναλωτών (ΕΛΚΕΚΑ) καλούσε τον ΕΦΕΤ να πάρει θέση για το θέμα της δισφαινόλης. Αφορμή στάθηκαν έρευνες που υποστήριζαν πως «είναι επικίνδυνη για την υγεία των καταναλωτών, διότι προκαλεί καρκίνο, εγκεφαλικές παθήσεις, διαβήτη, καρδιακές παθήσεις, μέχρι και στειρότητα».

Ουδεμία ουσιαστική αντίδραση υπήρξε, παρά το γεγονός ότι από το 2002 το άρθρο 7 του νόμου 178 στο οποίο αναλύεται η «αρχή της προφύλαξης» αποσαφηνίζει πως όταν για συγκεκριμένους κινδύνους υπάρχει πιθανότητα βλαβερών επιπτώσεων στην υγεία, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, μπορούν να ληφθούν προσωρινά μέτρα διαχείρισης του κινδύνου τα οποία είναι αναγκαία για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας των καταναλωτών.

«Η αρχή της προφύλαξης είναι το νομικό εργαλείο για να μειωθεί αυτή η χρονική υστέρηση ενσωμάτωσης της επιστημονικής γνώσης στη νομοθεσία και αυτήν πρέπει να εφαρμόσει και η ελληνική πολιτεία -το υπουργείο Υγείας και ο ΕΦΕΤ- τόσο για τη δισφαινόλη Α όσο και για άλλους ανερχόμενους κινδύνους (π.χ. εξασθενές χρώμιο στο νερό, βαρέα μέταλλα στα τρόφιμα)», καταλήγει ο κ. Ζαμπετάκης.

http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=293933

Αριστερά και πλατείες

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΡΟΥΣΗ Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου grousis@ath.forthnet.gr

Η αυτονόητη, για μια αριστερή δύναμη, στάση απέναντι στις λαϊκές συνάξεις στις πλατείες ακολουθείται με συνέπεια από ελάχιστες μικρές αριστερές δυνάμεις.

Στο ένα άκρο υπάρχουν αριστερές, κυρίως ανένταχτες φωνές, οι οποίες άκριτα υιοθέτησαν την εναντίωση στα αριστερά κόμματα, στις αριστερές οργανώσεις και στα συνδικάτα γενικώς, ενός τμήματος των «αγανακτισμένων» της πλατείας, ανάγοντας το αυθόρμητο, ανοργάνωτο, αντιφατικό κίνημα διαμαρτυρίας στο άπαν της λαϊκής αντίστασης.

Στο ενδιάμεσο υπάρχουν δυνάμεις οι οποίες χαιρέτισαν αυτές τις λαοσυνάξεις και κάλεσαν τον κόσμο τους να συμμετέχει σε αυτές, με τέτοιο όμως τρόπο που μάλλον άρμοζε σε συμμετοχή παιδιών σε παιδική χαρά, ή ενήλικων σε καλοκαιρινό περίπατο , ενώ ταυτόχρονα δεν διευκρίνιζαν αν θεωρούσαν αυτές τις κινητοποιήσεις επαρκείς για να ανατρέψουν το υπάρχον πολιτικό και οικονομικό σκηνικό σε μια φιλολαϊκή κατεύθυνση.

Υπήρχαν ακόμη δυνάμεις που αντιμετώπιζαν πιο επιφυλακτικά τις πλατείες, είτε θεωρώντας ότι η συμμετοχή ή όχι σε αυτές είναι δευτερεύον ζήτημα, αν όχι πλαστό δίλημμα, είτε συμμετέχοντας μεν, δίχως όμως καμιά ιδιαίτερη θέρμη και σαφώς ανοργάνωτα, δηλαδή μη έχοντας κάποιο συγκροτημένο σχέδιο παρέμβασης σε αυτό το κίνημα.

Στο άλλο άκρο υπήρξαν δυνάμεις οι οποίες αρχικά μεν θεώρησαν ότι οι συγκεντρώσεις των πλατειών ελέγχονται ως προς το περιεχόμενό τους από τα αστικά ΜΜΕ, αν δεν είναι κατασκεύασμα αυτών και άλλων «σκοτεινών» δυνάμεων, και στη συνέχεια μπροστά στο τεράστιο πλήθος που συγκεντρωνόταν, ναι μεν υποχρεώθηκαν να εκτιμήσουν ως θετική την παρουσία του, από την άλλη όμως το υποβάθμιζαν αντιπαραθέτοντάς το με το «ταξικό» απεργιακό κίνημα στους τόπους δουλειάς και με την αντιπαράθεση με το αφεντικό. Λες και τα δυο δεν μπορούν να συνυπάρχουν, λες και οι ίδιοι δεν πραγματοποιούν δικές τους συγκεντρώσεις στις πλατείες, λες και δεν υπάρχουν άνθρωποι που αρνούνται να συμμετέχουν τόσο στις εκδηλώσεις των ξεπουλημένων εργατοπατέρων όσο και σ' εκείνες των κίβδηλων μετώπων, λες και οι άνεργοι, οι φοιτητές, οι συνταξιούχοι, οι «ελεύθεροι» επαγγελματίες, οι υπό προλεταριοποίηση μικρομεσαίοι... που δεν έχουν απέναντί τους το αφεντικό, ή όσοι δουλεύουν σε μικρές επιχειρήσεις όπου κυριαρχούν οι διαπροσωπικές σχέσεις, ή ακόμη όσοι υπό το βραχνά της απόλυσης και της ανεργίας δεν τολμούν να απεργήσουν, δεν θα έπρεπε να εκδηλώνουν την αντίθεσή τους στα μέτρα που τους καταστρέφουν, λες τέλος και οι συγκεντρώσεις στην πλατεία μπρος στα χειμερινά ανάκτορα της Αγίας Πετρούπολης ή στην πλατεία της Βαστίλης ή ακόμη οι συγκεντρώσεις του λαού της Αθήνας στην Κατοχή... δεν ήταν επαναστατικές, διότι ήταν εκτός τόπου δουλειάς!

Οι ίδιες αυτές δυνάμεις αντί να εύχονται και κυρίως να συμβάλουν έτσι ώστε να φουντώσει και να αναπτυχθεί παραπέρα μέχρι το επίπεδο της επαναστατικής συνειδητοποίησης αυτό το κίνημα, περιμένουν με αγωνία να ξεφουσκώσει, σε μια λογική, απάλλαξόν με από το μαρτύριο τούτο.

Ετσι λοιπόν το μεγαλύτερο τμήμα της αριστεράς, για διάφορους λόγους που δεν είναι της ώρας να αναλυθούν, δεν αντιμετωπίζει αυτές τις συγκεντρώσεις σαν αυτό που πραγματικά είναι, δηλαδή ως ένα κοινωνικά πολύμορφο, αντιφατικό, αυθόρμητο κίνημα αγανάκτησης και αμφισβήτησης της υπάρχουσας τάξης, δηλαδή ως ένα εν δυνάμει αριστερό κίνημα, το οποίο εκδηλώνεται με περισσότερη σαφήνεια ως τέτοιο στο κάτω μέρος της πλατείας Συντάγματος και στις περισσότερες επαρχιακές πλατείες, δεν το αντιμετωπίζει ως ένα κίνημα στο οποίο απαιτείται να παρέμβει οργανωμένα επιδιώκοντας να αναπτυχθεί, παράλληλα και αν είναι δυνατόν σε συνδυασμό με άλλες ανώτερες μορφές αντίστασης, σε μια μετωπική αντικαπιταλιστική αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση.

Αντί λοιπόν αυτά τα τμήματα της αριστεράς να βουτηχτούν στα βαθιά και δύσκολα νερά του ανεπαρκούς μεν, ελπιδοφόρου δε αυθόρμητου, και να επιδιώξουν με όλες τους τις δυνάμεις να το ανυψώσουν στο επίπεδο του συνειδητού, αφήνουν ουσιαστικά αυτό το κίνημα στο έλεός του.

Αυτό σημαίνει ότι το αφήνουν είτε να ξεφουσκώσει -αν δεν εύχονται κάτι τέτοιο- είτε να εκφυλιστεί σε συντηρητικές κατευθύνσεις, είτε ακόμη να λειτουργήσει εκτονωτικά και ακίνδυνα, είτε στην καλύτερη περίπτωση αν βρει δικούς του δρόμους και αρχίσει να ενοχλεί πιο έντονα το κατεστημένο, να συνθλιβεί, κάτι που επιχειρήθηκε μέσω του αστυνομικού προβοκατόρικου σχεδίου της Τετάρτης.

Και όλα αυτά ενώ οι αντικειμενικές συνθήκες που διαμορφώνει η ίδια η δομική κρίση του καπιταλισμού, είναι πιο ευνοϊκές από ποτέ, τόσο διότι διαμορφώνουν μια εντεινόμενη κοινωνική διπολικότητα προσεγγίζοντας την εργατική τάξη με ευρύτερα λαϊκά στρώματα, όσο και διότι διευκολύνουν ευρύτερες μάζες να συνειδητοποιήσουν τους πραγματικούς υπεύθυνους των δεινών τους, να αμφισβητήσουν την αστική αντιπροσωπευτική αστική δημοκρατία, να αναπτύξουν τη συλλογική δράση ενάντια στον κυρίαρχο ατομισμό -κάτι που ίσως είναι η πλέον θετική συμβολή των συνάξεων στις πλατείες- και τελικά να αναπτύξουν ένα μετωπικό, μαζικό, ανατρεπτικό κίνημα.

Αλλη μια χαμένη ευκαιρία, άλλο ένα λάθος. Πόσα διάολε θα απαιτηθούν ακόμη για να αλλάξει ρότα η αριστερά, για να ανταποκριθεί στο ύψος των περιστάσεων, για να παίξει το ρόλο που νοηματοδοτεί την ίδια της την ύπαρξη;

πηγή:http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=285645