Τετάρτη 12 Ιουνίου 2013

Για το καλό του;


Της Μαριαλένας Σπυροπούλου
Εφ.συντακτών 8-6-2013

Για όλα τα πράγματα σπουδάζουμε, εκτός από το σημαντικότερο, που είναι να γί­νουμε μητέρες. Σ' αυτόν τον τομέα, θα μπορούσε κανείς να πει ότι μαθαίνουμε «στου κασίδη το κεφάλι». Πέρα, λοιπόν, από το ένστικτο που σε καθοδηγεί στον τρόπο που θα είσαι με το παιδί σου, υπάρχει μία παράμετρος που εάν δεν τη λάβουμε υπόψη μας δημιουργεί στρεβλώσεις γιατί παράγει διγλωσσία.
Όλο και πιο συχνά ακούω γυναίκες που έχουν γίνει μητέρες να προβάλλουν έμμεσα ή και άμεσα τις δικές τους ανάγκες ως ανάγκες των παιδιών τους, ίσως για να αποτινάξουν την ενοχή της ανεπάρκειας που είναι πάντα ένας υπαρκτός ή φαντασιωσικός εχθρός: «Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα που το αφήνω στη γιαγιά του. Τα πάνε περίφημα». «Δεν πιέζεται το παιδί που αλλάζει τρία-τέσσερα σπίτια μέσα στην εβδομάδα, του αρέσει». «Δεν το παίρνω μαζί μου, για να μην του χαλάσω τη ρουτίνα». «Το θηλάζω μέχρι τα δύο χρόνια γιατί το έχει ανάγκη». Αυτές οι φράσεις θα μπορούσαν να μην τελειώσουν ποτέ. Δεν έχει σημασία να μπούμε στην ουσία τους, για το πόσο ή όχι είναι σωστά όλα αυτά. Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω, και δεν διεκδικώ αυτό τον ρόλο. Αισθάνομαι
όμως ότι αρκετές γυναίκες, για να μην πω όλες, αντιμετωπίζουμε τη μητρότητα όπως μερικοί χριστιανοί τη θρησκεία. Επειδή δεν μπορούμε να φτάσουμε εκεί ψηλά, επειδή δεν αντέχουμε να έρθουμε σε επαφή με τη «θέωση», την κατεβάζουμε στα μέτρα μας.
Τα μέτρα μας σε κάθε περίπτωση είναι μόνο δικά μας. Είναι τα μέτρα της σύγκρουσης του παιδιού που δεν μεγάλωσε μέσα μας και αυτού που μεγαλώνουμε. Και αυτό πρέπει να το θυμό­μαστε τις στιγμές που εκλογικεύουμε τον ρόλο μας. Εμείς επιλέγουμε τη ζωή που το παιδί μας θα ζήσει, μέσα από τον τρόπο που θέλουμε πα­ράλληλα να συνεχίζουμε να ζούμε. Υπάρχει, όμως, μια εσωτερική αφήγηση, μια ειλικρινής συζήτηση που θα έπρεπε να γίνεται με τον εαυ­τό μας, για να ξέρουμε τι περιθώρια αφήνουμε στον άλλο. Τι θυσιάζουμε και ποιον; Και ο άλλος, εν προκειμένω, είναι το πολυπόθητο τέκνο μας. Και έτσι η συζήτηση πρέπει να στραφεί αλλού και όχι στην καραμέλα: «η μανούλα φεύγει γιατί πρέπει να δουλέψει» ή «η μανούλα έχει κι εκείνη ζωή». Αναρωτιέμαι εάν εμείς αντέχουμε ή όχι να μη δουλεύουμε. Και αυτό δεν σχετίζεται με τα χρήματα. Εάν μας λείπει ο παλιός μας εαυτός και πόσο δυσάρεστος μας είναι ο νέος. Εάν αισθα­νόμαστε βάρος ασήκωτο το νανούρισμα, το τάισμα, το ρέψιμο, τις κούνιες, τη στράτα, την εκπαίδευση τουαλέτας κ.λπ. Το εάν απολαμβά­νουμε περισσότερο έναν καφέ απερίσπαστες από το να τρέχουμε σαν τις παλαβές πίσω από το ριψοκίνδυνο παιδί μας.
Και δεν πειράζει εάν σε όλα αυτά βγούμε ένοχες. Το ζήτημα είναι να κατανοήσουμε τα κί­νητρά μας, γιατί μόνο έτσι μπορεί να αναδειχθεί η μητέρα που αντέχουμε να γίνουμε.
Τις προάλλες, συναναστράφηκα μια μαμά που παρευρέθηκε σε μια γιορτή με την ενός έτους κορούλα της, ντυμένες και οι δύο ασορτί. Παραγ­γελία από το ίδιο χέρι, η μοδίστρα έφτιαξε ένα φόρεμα για τη μαμά και ακριβώς μετά έκοψε και ένα πατρόν για την «κούκλα» της. Σαν κίνηση φά­νηκε εκ πρώτης σε όλους χαριτωμένη, σχεδόν τρυφερή.Σε μια δεύτερη όμως ανάγνωση, ανατρίχιασα. Κοιτώντας τη μαμά-σταρ και την κόρη-ρεπλίκα, σκέφτηκα ότι αποφασίζουμε και χαράζουμε το αποτύπωμά μας στη ζωή ενός ανθρώπου, που τυγχάνει να είναι το παιδί μας, εν αγνοία του και το στιγματίζουμε για όλη του τη ζωή.
Γιατί πί­σω από κάθε σκέψη, απόφαση, δράση, απώ­λεια, έλλειψη, απουσία μας υπάρχει ένα συνειδητό και ένα ασυ­νείδητο κίνητρο. Το να ντύνεις το παιδί σου σαν και σένα, σημαίνει τελικά ότι βλέπεις αυτό το μι­κρό χαριτωμένο πλάσμα σαν το αξεσουάρ σου. Πώς όταν παίρνουμε τα γάντια μας ή το καπέλο μας ή ακόμα το σκυλάκι μας. Η ύπαρξη ενός άλ­λου διαφορετικού ανθρώπου δεν βιώνεται ως τέτοια, παρά μόνο ως συνέχεια των δικών μας αντοχών και δυνατοτήτων.
Δεδομένου ότι οι αντοχές μας είναι μικρότερες από τις μητέρες άλλων εποχών, χωρίς να είναι απαραίτητα κακό, αλίμονο μας εάν προβάλλουμε συνεχώς την έλλειψή μας ως την καλύτερη δυνα­τή επιλογή, που έγινε ερήμην του παιδιού βέβαια, αλλά πάντα φυσικά για το καλό του.

Η Μαριαλένα Σπυροπούλου είναι ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια: