Θέματα 14-5-2010, Πανελληνίων εξετάσεων επί υπουργείας Α.Δ.
Γ1) Ο παππούς μου συνελήφθη για τα πολιτικά του φρονήματα την επαύριο του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 και παρέμεινε φυλακισμένος και εξόριστος μέχρι την αμνηστεία του 1972. «Έχασες πέντε χρόνια από τη ζωή σου…» τον συμπονούσαν οι γείτονες που τον συναντούσαν μετά την απελευθέρωσή του. «Δεν τα’χασα – τα πρόσφερα σε μία δίκαιη κοινή υπόθεση!» απαντούσε περήφανα. «Πέρα όμως από αυτό, ο χρόνος που πέρασα στο κελί δεν πήγε στράφι. Μελετώντας με μεθόδους άνευ διδασκάλου, έμαθα δύο γλώσσες: Γαλλικά και ρώσσικα. Διαβάζοντας δε Ντοστογιέφσκι και Μπαλζάκ από το πρωτότυπο, αντίκρισα τη ζωή και τον κόσμο όπως δεν είχα μέχρι τότε καν υποψιαστεί…»
Ο παππούς έλεγε την αλήθεια: Ενώ μέχρι τη σύλληψή του από τη χούντα δούλευε βοηθός σε φαρμακείο, κατάφερε στη συνέχεια όχι απλώς να βιοποριστεί αλλά και να διακριθεί ως μεταφραστής λογοτεχνίας. Μέχρι το τέλος δε εξακολούθησε να διευρύνει τους ορίζοντές του. Παραμονές του θανάτου του, ολοκλήρωσε την απόδοση στα ελληνικά μιάς συλλογής γιαπωνέζικων χαϊκού, το πιο συγκινητικό από τα οποία είναι χαραγμένο στο μάρμαρο του τάφου του.
Τι μπορεί να μας διδάξει η ιστορία του παππού: Πρώτον, ότι αληθινά ελεύθερος δεν είναι ο άνθρωπος που διαφυλάσσει, σκύβοντας εν ανάγκη το κεφάλι, την κανονική ζωή του αλλά εκείνος που -διατηρώντας την ανεξαρτησία του φρονήματος του και πληρώνοντας το κόστος της- βρίσκει τρόπους, κάτω κι από τις πιο αντίξοες συνθήκες, να αναπτύσσει και να απολαμβάνει την προσωπικότητά του. Δεύτερον, πως η εκπαίδευση –και πολύ περισσότερο η μόρφωση- δεν αποτελούν διαδικασίες που ολοκληρώνονται με την αποφοίτηση από το σχολείο είτε από κάποιο ανώτερο ή ανώτατο ίδρυμα. Τα χρόνια που περνάμε στα θρανία –εφόσον ευτυχήσουμε να έχουμε καλούς δασκάλους- μας ανοίγουν απλώς την όρεξη, μας προικίζουν πιθανόν και με μια μέθοδο μελέτης. Κάποιος όμως που είναι «φανατικός για γράμματα», όπως θα το έθετε ο Καβάφης, ποτέ δεν θα αισθανθεί την περιέργειά του κορεσμένη και τα εφόδια του αρκετά. Πάντα θα αναζητά το καινούργιο, το καινοτόμο, το διαφορετικό.
Από την εποχή του παππού μου έχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας. Καθώς δε οι κοινωνικές και παραγωγικές συνθήκες μεταβάλλονται με ολοένα και αυξανόμενη –σχεδόν ιλιγγιώδη πλέον- ταχύτητα, η αυτομόρφωση από επιλογή καθίσταται αναγκαιότητα. Το ζητούμενο για την κοινωνία είναι να προσφέρει τακτικά στα μέλη της την δυνατότητα να ξεφεύγουν από το καθημερινό μόχθο της εργασίας και να έρχονται σε επαφή με τα νέα επιτεύγματα της τεχνολογίας και της επιστήμης στο γνωσιακό τους χώρο αλλά και γενικότερα. Έτσι ώστε -επιστρέφοντας στη συνέχεια στην παραγωγική διαδικασία- να’ναι σε θέση να συγχρονιστούν με τις εξελίξεις και όχι να τρέχουν πίσω τους ασθμαίνοντας.
Επιμορφωτικά σεμινάρια, εκπαιδευτικά ταξίδια, ανταλλαγές γνώσεων και εμπειριών μεταξύ συναδέλφων που εργάζονται σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη, γόνιμοι πειραματισμοί και τολμηρά ρίσκα θα έσπρωχναν τη ζωή μπροστά. Στην πατρίδα μας ιδίως -που δύο παραδοσιακοί πυλώνες της ανάπτυξης, η γεωργία και η ελαφρά βιομηχανία, κινδυνεύουν τα τελευταία χρόνια από μαρασμό εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο- η ευελιξία και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες αποτελούν μονόδρομο.
«Δεν θέλουν πιά το μπαμπάκι του κάμπου, παππού! Στην Ινδία, λέει, βγάζουν φθηνότερο και καλύτερο!» «Μην γκρινιάζεις, εγγονέ! Μάθε να καλλιεργείς αβοκάντο. Ακτινίδια. Λαχανάκια Βρυξελλών εν ανάγκη…» «Κλείνει το κλωστοϋφαντουργείο, παππού! Το μεταφέρουν στη Βουλγαρία, που έχει φτηνότερα μεροκάματα…» «Τέλεια! Εμείς δεν θα φτιάχνουμε πιά νήματα αλλά εξαρτήματα κομπιούτερ!» «Πού θα μάθουμε πώς;» «Βουρ, πίσω στα θρανία!» «Μα η κυβέρνηση δεν μας επιδοτεί!» «Να τη μαυρίσετε! Να τη ανατρέψετε!» «Και μέχρι τότε;» «Να μορφωθείτε μόνοι σας, από το υστέρημα σας. Από το υστέρημα σε χρήμα αλλά και σε χρόνο. Η γνώση είναι η πιο λαχταριστή γυναίκα. Όσες ξάγρυπνες νύχτες κι αν αγκομαχήσεις στα σεντόνια της δεν τη χορταίνεις.» «Σαν πολύ εύκολα δεν μας τα λες, βρε παππού; Μήπως μιλάς αφ’υψηλού επειδή είσαι πεθαμένος;» «Είμαι πιο ζωντανός, εγγονέ μου, από πολλούς συνομηλίκους σου…»-
Α1) Οι ραγδαίες μεταβολές των εργασιακών και των βιωτικών εν γένει συνθηκών στο σημερινό κόσμο επιβάλλουν στους ανθρώπους να εξελίσσουν διαρκώς τις δεξιότητές τους ή και να αναπτύσσουν εντελώς καινούργιες κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής τους ζωής. Η διαρκής αυτομόρφωση συνεπώς δεν αποτελεί πλέον επιλογή αλλά ανάγκη για το σύνολο των μελών της κοινωνίας. Δεν σημαίνει βεβαίως ότι ο κάθε άνθρωπος, μετά το πέρας των εγκύκλιων σπουδών του, θα αφήνεται μόνος του να εμπλουτίσει τις γνώσεις και να προαγάγει την παιδεία του. Οφείλει τουναντίον η κοινωνία να παρέχει και να ενισχύει τη δυνατότητα της αυτομόρφωσης, σε μια δημιουργική σχέση ηλικιών, φύλων και φυλών. Έτσι ώστε η εκπαίδευση να καταστεί όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη από στατική δυναμική διαδικασία.
Β1) Στον ανεπτυγμένο βιομηχανικό και μεταβιομηχανικό κόσμο, οι παραγωγικές συνθήκες και ανάγκες αλλάζουν με τέτοιους ρυθμούς ώστε το μεγαλύτερο ίσως προσόν του καθενός μας να είναι η προσαρμοστικότητα. Καθένας οφείλει από τα πράγματα να’ναι έτοιμος να εγκαταλείψει το αρχικό του επάγγελμα και να ασκήσει κάποιο άλλο, ει δυνατόν εξίσου ή και περισσότερο δημιουργικό και προσοδοφόρο. Κι εάν όμως οι περιστάσεις επιβάλουν στο απόφοιτο πανεπιστημίου να τρέχει με το μηχανάκι και να μοιράζει πίτσες, ας μην απελπίζεται: Στην επόμενη στροφή του δρόμου δεν αποκλείεται να τον περιμένει ο «απολαυστικός» ρόλος του συνοδού ηλικιωμένων κυριών.
Β2) α,β) Η συγγραφέας του κειμένου ξεκινάει από την φράση ενός εμβληματικού στοχαστή, την ανατρέπει με βάση την σύγχρονη κοινωνική εμπειρία και καταλήγει στο γενικό της συμπέρασμα, το οποίο και εκφράζει με τρόπο άμεσο, προφορικό σχεδόν.
Β3) α) συλλογική, απαγορεύουν, επαρκείς, ίδιες, συρρικνώνεται. β) διαρκή, ωφελιμότητα, απότοκα, ταλέντα, γίνεται.
Β4) Σαφήνεια, επίκληση πραγματικών δεδομένων, επαγωγικοί συλλογισμοί.
για την αντιγραφή, από το protagon.gr
| Το protagon.gr γράφει Πανελλαδικές! | 03:27 14/05/2010 |
| Σε ένδειξη συμπαράστασης στους χιλιάδες μαθητές που κάθονται αυτή την ώρα στα θρανία, αποφασίσαμε κι εμείς σήμερα να κλειδώσουμε έναν απο τους διασημότερους συνεργάτες μας στο δωμάτιό του, μόνο κι εντελώς αβοήθητο και να τον βάλουμε να διαγωνιστεί στο μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. | |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου